ESRS: verschil tussen versies
Nieuwe pagina aangemaakt met 'Category:ESRS Category:Wet en regelgeving' |
Geen bewerkingssamenvatting |
||
(Een tussenliggende versie door dezelfde gebruiker niet weergegeven) | |||
Regel 1: | Regel 1: | ||
[[Category:ESRS]] | [[Category:ESRS]] | ||
[[Category:Wet en regelgeving]] | [[Category:Wet en regelgeving]] | ||
== ESRS 1 en 2: een plan voor verduurzaming == | |||
Een duurzaamheidsrapportage begint met een plan voor verduurzaming volgens de European Sustainability Reporting Standards (ESRS). | |||
Een belangrijk onderdeel van dat plan is het due diligence onderzoek. Hierbij gaat het om onderzoek naar de impact van de organisatie op milieu en samenleving. De volgende stap is materialiteitsanalyse: Welke onderwerpen zijn het belangrijkst? Daarbij moeten twee perspectieven aan de orde komen, namelijk de impact van de organisatie op milieu en samenleving. En omgekeerd: wat betekent de verduurzaming van de samenleving voor de activiteiten van de organisatie, het businessmodel en de waarde die de organisatie creëert?Samenvattend komt uit deze analyse het plan voor verduurzaming. | |||
Vervolgens komen de risico’s aan de orde die ervoor kunnen zorgen dat verduurzamingsdoelstellingen niet kunnen worden gerealiseerd. De risico’s – en vervolgens de maatregelen op het gebied van techniek (IT), organisatie (bijvoorbeeld de innovatieprocessen) en mensen (vaardigheden, mogelijkheden, motivatie) – worden gerapporteerd. Ook moet de organisatie onderzoek doen naar de wenselijkheid van veranderingen voor belanghebbenden (ethiek). | |||
Tenslotte volgt een planning en prioritering met een verantwoording (afwegingskader) die inzichtelijk maakt hoe de organisatie tot die prioriteiten is gekomen en hoe de organisatie de voortgang bewaakt van die planning. | |||
De onderwerp gerelateerde delen van de ESRS gaan in op de onderwerpen Environment (E), Social (S) en Governance (G)/ | |||
==Environment (ESRS E1-E5) == | |||
De hoofstukken E1-E5 gaan over de impact van de organisatie op het milieu. Onderwerpen zijn impact van de organisatie op klimaatverandering (E1) , vervuiling (E2), water en zee (E3), biodiversiteit en ecosystemen (E4) en circulaire economie (E5). | |||
===Climate change (ESRS E1) === | |||
{| class="wikitable" | |||
|Topical ESRS | |||
|'''Topic''' | |||
|'''Sub-topic''' | |||
|'''Sub-Sub-Topic''' | |||
|- | |||
|'''ESRS E1''' | |||
|'''Climate change''' | |||
|· Climate change adaptation | |||
| | |||
|- | |||
| | |||
| | |||
|· Climate change mitigation | |||
| | |||
|- | |||
| | |||
| | |||
|· Energy | |||
| | |||
|} | |||
De ESRS E1 omvat meerdere onderdelen, zoals een klimaattransitieplan, een weerbaarheidsanalyse en een rapportage over de broeikasgasemissies. Ook richt ESRS E1 zich op energieverbruik van de organisatie en verschillende carbon-gerelateerde zaken zoals compensatie en intern koolstofprijsbeleid. | |||
IT-oplossingen kunnen de realisatie van klimaatdoelstellingen ondersteunen. Dit kan soms bewust gebeuren, door techniek in te zetten om klimaatgerelateerde uitdagingen op te lossen of om inzicht en stuurinformatie te bieden met betrekking tot klimaatdoelen. Vaak gebeurt dit echter ook onbewust; IT-oplossingen dragen bij aan de realisatie van klimaatdoelen door zich te richten op het bereiken van meer efficiency. Denk bijvoorbeeld aan efficiëntere routeplanning voor een logistiek bedrijf, waardoor (fossiele) brandstof wordt bespaard. | |||
==== GHG-emissies ==== | |||
Een belangrijke basis voor de ESRS E1-rapportage is de rapportage over de scope 1, scope 2 en scope 3 broeikasgasemissies van het bedrijf. | |||
IT is een component in deze totale GHG-analyse (GHG staat voor Greenhouse Gas Analysis en is een analyse van broeikasgasemissies). Bij IT-intensieve bedrijven zal IT zelfs verantwoordelijk zijn voor een substantieel deel van de totale GHG-footprint. Dat maakt een specifieke analyse interessant: de GHG-footprint van het IT-landschap van het bedrijf. | |||
Er is geen enkele breed geaccepteerde methodiek om tot een IT-footprint te komen. Gebruikmakend van generieke methodieken zoals het GHG Protocol en de Defra-conversiefactoren (emissiefactoren die door het Britse Department for Environment, Food and Rural Affairs (Defra) zijn ontwikkeld), kan het bedrijf de volgende stappen doorlopen: | |||
*Stel de pijlers van de footprint vast (Wat neemt u mee? Wat splitst u uit?); | |||
*Stel de scope vast (''from cradle to grave, from cradle to gate'' en kijk ook naar de gebruiksfase); | |||
*Stel de ketenstappen per pijler vast; | |||
*Bepaal per ketenstap welke data u gebruikt; | |||
*Een voorbeeld is Conclusion BV – Duurzaamheidsverslag 2023 – Footprint van IT (<nowiki>https://wiki.coalitieduurzamedigitalisering.nl/index.php?title=Duurzaamheidsverslag_Conclusion</nowiki>) en het duurzaamheidsverslag van ABN AMRO (<nowiki>https://wiki.coalitieduurzamedigitalisering.nl/index.php?title=Duurzaamheidsverslag_ABN_AMRO</nowiki>) | |||
· IT-oplossingen kunnen het verzamelen van data en het berekenen en het ontsluiten van de resultaten van de algemene GHG-footprint ondersteunen. De meeste ERP-pakketten (zoals SAP, Oracle, AFAS en Microsoft Dynamics 365) hebben hier modules voor. Daarnaast zijn er vele commerciële partijen die het GHG-rapportageproces uit Excel kunnen halen en vereenvoudigen. | |||
====Best practices GHG-emissies ==== | |||
*GHG-Protocol: ICT Sector Guidance built on the GHG Protocol Product Life Cycle Accounting and Reporting Standard <nowiki>https://ghgprotocol.org/sites/default/files/ghgp/GHGP-ICTSG%20-%20ALL%20Chapters.pdf</nowiki> (2017). | |||
*Defra-conversiefactoren: <nowiki>https://www.gov.uk/government/publications/greenhouse-gas-reporting-conversion-factors-2023</nowiki> (2023). | |||
*ITU L.1410: Methodology for environmental life cycle assessments of information and communication technology goods, networks and services <nowiki>https://www.itu.int/rec/T-REC-L.1410-201412-I/en</nowiki> (2014). | |||
*ISO/IEC 21031:2024 Information technology — Software Carbon Intensity (SCI) specification <nowiki>https://www.iso.org/standard/86612.html</nowiki> (2024). | |||
*Blue Angel - The German Ecolabel, Data Centers DE-UZ 228 <nowiki>https://produktinfo.blauer-engel.de/uploads/criteriafile/en/DE-UZ%20228-202301-en-criteria-V1.pdf</nowiki> (2023). | |||
==== Energieverbruik en energiemix ==== | |||
ESRS E1 kijkt naast de broeikasgasemissies ook naar het energiegebruik en de energiemix van bedrijven en de sectoren waarbinnen het bedrijf actief is. | |||
Het in kaart brengen en systematisch verminderen van het energieverbruik van clouddiensten, IT-hardware en software is een complex proces. Betere data kunnen worden verkregen met behulp van monitoring. Er zijn veel verschillende IT-oplossingen beschikbaar die de energieprestaties van IT kunnen monitoren, en zelfs reguleren. In de dynamische SIIA-omgeving treft u een aantal oplossingen, die ook verder worden uitgediept. | |||
=== Pollution (ESRS E2) === | |||
'''''ePollution en het productpaspoort (ESPR – Ecodesign for Sustainable Products Regulation)''''' | |||
{| class="wikitable" | |||
|'''Topical ESRS''' | |||
|'''Topic''' | |||
|Sub-topic | |||
|Sub-sub-topic | |||
|- | |||
|'''ESRS E2''' | |||
|'''Pollution''' | |||
|· Pollution of air | |||
| | |||
|- | |||
| | |||
| | |||
|· Pollution of water | |||
| | |||
|- | |||
| | |||
| | |||
|· Pollution of soil | |||
| | |||
|- | |||
| | |||
| | |||
|· Pollution of living organisms and food resources | |||
| | |||
|- | |||
| | |||
| | |||
|· Substances of concern | |||
| | |||
|- | |||
| | |||
| | |||
|· Substances of very high concern | |||
| | |||
|- | |||
| | |||
| | |||
|· Microplastics | |||
| | |||
|} | |||
Op het gebied van ''pollution'' (vervuiling) en IT zijn er nog veel wensen over de duurzaamheid van data, maar ook over de kwaliteit en betrouwbaarheid van duurzaamheidsdata van leveranciers. | |||
Op websites van fabrikanten zijn vaak al beperkte gegevens aanwezig. Met de komst van de ESPR (Ecodesign for Sustainable Products Regulation), die in 2024 van kracht is geworden, zal steeds meer informatie beschikbaar komen over de duurzaamheid van de productieketens en de afvalketens. Dit is een proces dat jaren in beslag zal nemen, aangezien per productcategorie afspraken zullen worden gemaakt. | |||
ICT-apparatuur is een van de eerste productgroepen waarvoor dergelijke afspraken worden gemaakt. Zie: <nowiki>https://commission.europa.eu/energy-climate-change-environment/standards-tools-and-labels/products-labelling-rules-and-requirements/ecodesign-sustainable-products-regulation_en</nowiki>. | |||
Internationaal is er al lang gewerkt aan het productpaspoort, dat informatie over de keten verzamelt en ter beschikking stelt. Over het paspoort en de ESPR is meer te vinden op: <nowiki>https://www.gs1.nl/themas/duurzaamheid/digital-product-passport/</nowiki>. Vervuiling door de winning van grondstoffen, het koelen van datacentra en de impact van vervuiling door elektronisch afval zijn onderwerpen die hier ter sprake komen. De ESPR zal een flinke impuls geven aan de informatie over deze thema’s. | |||
===Water and marine resources (ESRS E3) === | |||
{| class="wikitable" | |||
|'''Topical ESRS''' | |||
|'''Topic''' | |||
|Sub-topic | |||
|Sub Subtopic | |||
|- | |||
|'''ESRS E3''' | |||
|'''Water and marine resources''' | |||
|· Water | |||
|Water consumption | |||
|- | |||
| | |||
| | |||
|· Marine resources | |||
|Water withdrawals | |||
|- | |||
| | |||
| | |||
| | |||
|Water discharges | |||
|- | |||
| | |||
| | |||
| | |||
|Water discharges in the oceans | |||
|- | |||
| | |||
| | |||
| | |||
|Extraction and use of marine resources | |||
|} | |||
Actuele thema’s bij water- en marine-hulpbronnen gerelateerd aan IT zijn: waterverbruik voor de koeling van datacenters en inzicht vergaren in de hoeveelheid water die nodig is voor een bepaalde applicatie. Ook is het van belang te weten wat de impact op de directe omgeving is van wateronttrekking en lozing van warm water van datacenters. Ook de inzet van IT om kansen te benutten en duurzaamheidsdoelen te realiseren moet hierbij nader worden onderzocht. | |||
===Biodiversity and ecosystems (ESRS E4) === | |||
{| class="wikitable" | |||
|'''Topical ESRS''' | |||
|'''Topic''' | |||
|Sub-topic | |||
|Sub Subtopic | |||
|- | |||
|'''ESRS E4''' | |||
|'''Biodiversity and ecosystems''' | |||
|· Direct impact drivers of biodiversity loss | |||
|Climate Change | |||
|- | |||
| | |||
| | |||
| | |||
|Land-use change, fresh water-use change and sea-use change | |||
|- | |||
| | |||
| | |||
| | |||
|Direct exploitation | |||
|- | |||
| | |||
| | |||
| | |||
|Invasive alien species | |||
|- | |||
| | |||
| | |||
| | |||
|Pollution | |||
|- | |||
| | |||
| | |||
| | |||
|Others | |||
|- | |||
| | |||
| | |||
|· Impacts on the state of species | |||
|Examples: | |||
|- | |||
| | |||
| | |||
| | |||
|Species population size | |||
|- | |||
| | |||
| | |||
| | |||
|Species global extinction risk | |||
|- | |||
| | |||
| | |||
|· Impacts on the extent and condition of ecosystems | |||
|Examples: | |||
|- | |||
| | |||
| | |||
| | |||
|Land degradation | |||
|- | |||
| | |||
| | |||
| | |||
|Desertification | |||
|- | |||
| | |||
| | |||
| | |||
|Soil sealing | |||
|- | |||
| | |||
| | |||
|· Impacts and dependencies on ecosystem services | |||
| | |||
|} | |||
Thema’s die bij biodiversiteit en ecosystemen spelen: | |||
*De impact van de digitale sector op biodiversiteitsverlies (zie het recente rapport van ABN AMRO “Hoe sneakers, bankstellen en mobiele telefoons de biodiversiteit schaden”: <nowiki>https://www.abnamro.nl/nl/zakelijk/insights/sectoren-en-trends/retail/sneakers-bankstellen-en-mobieltjes-schaden-biodiversiteit.html</nowiki>). Over de cruciale rol van data en IT-oplossingen ten behoeve van het beschermen van ecosystemen en het terugdringen van biodiversiteitsverlies. | |||
=== Circular economy (ESRS E5) === | |||
{| class="wikitable" | |||
|'''Topical ESRS''' | |||
|'''Topic''' | |||
|Sub-topic | |||
|Sub-sub-topic | |||
|- | |||
|'''ESRS E5''' | |||
|'''Circular economy''' | |||
|· Resources inflows, including resource use | |||
| | |||
|- | |||
| | |||
| | |||
|· Resource outflows related to products and services | |||
| | |||
|- | |||
| | |||
| | |||
|· Waste | |||
| | |||
|} | |||
In de digitale wereld hebben het transport en elektronisch afval (e-waste) van IT-hardware de grootste impact op het milieu. Met het gestructureerd verlengen van de levensduur van hardware maken organisaties dus een belangrijk verschil. Dat begint met beleid gericht op het verlengen van de standaard inzetduur van apparatuur. Maar ook het opnieuw inzetten van teruggekomen maar nog niet afgeschreven apparatuur, reparatie van apparatuur en de manier waarop u uiteindelijk afgeschreven apparatuur afvoert, zijn van invloed. | |||
Bij een duurzaam beleid voor IT-hardware hoort ook een duurzaam inkoopbeleid. Denk hierbij aan modulaire hardware, wat de levensduur en inzetbaarheid van hardware verlengt. Daarnaast helpt het als de relevante energieprestaties zoveel mogelijk op afstand schaalbaar zijn. | |||
== Social (S1-S4) == | |||
In deze vier delen van de European Sustainability Reporting Standards (ESRS) komen de impact van de organisatie op sociale aspecten aan de orde. Er zijn vier ‘S’- delen: de eigen werknemers, werknemers in toeleveringsketens, de gemeenschappen rond de toeleveringsketens en de afnemers. | |||
Belangrijke onderwerpen hierbij zijn: inclusie, opleiding en training, privacy, werving en selectie, vrijheid van meningsuiting, het recht om zich te verenigen en te onderhandelen, werkomstandigheden, beloning, werk- en privébalans, gezondheid en veiligheid. | |||
Bij de afnemers en consumenten komen bovendien zaken aan de orde als toegang tot diensten, vrijheid van meningsuiting, privacy en bescherming van grondrechten, veiligheid en gezondheid van de afnemer en de handelspraktijken (kwaliteit, claims, verwachtingen en garantie). | |||
De ESRS vraagt organisaties om te rapporteren over deze aspecten, als ze van belang zijn vanuit het perspectief van de impact van de organisatie op mensen en gemeenschappen. Daarnaast kunnen eisen over sociale aspecten risico’s opleveren voor de organisatie. | |||
De SIIA-Wiki op de NCDD-website: <nowiki>https://wiki.coalitieduurzamedigitalisering.nl/index.php?title=CSRD_-_Social</nowiki> | |||
=== Own workforce (S1) === | |||
{| class="wikitable" | |||
|'''Topical ESRS''' | |||
|'''Topic''' | |||
|'''Sub-topic''' | |||
|'''Sub Subtopic''' | |||
|- | |||
|'''ESRS S1''' | |||
|'''Own workforce''' | |||
|· Working conditions | |||
|· Secure employment | |||
|- | |||
| | |||
| | |||
| | |||
|· Working time | |||
|- | |||
| | |||
| | |||
| | |||
|· Adequate wages | |||
|- | |||
| | |||
| | |||
| | |||
|· Social dialogue | |||
|- | |||
| | |||
| | |||
| | |||
|· Freedom of association, the existence of works councils and the information, consultation and participation rights of workers | |||
|- | |||
| | |||
| | |||
| | |||
|· Collective bargaining, including rate of workers covered by collective agreements | |||
|- | |||
| | |||
| | |||
| | |||
|· Work-life balance | |||
|- | |||
| | |||
| | |||
| | |||
|· Health and safety | |||
|- | |||
| | |||
| | |||
|· Equal treatment and opportunities for all | |||
|· Gender equality and equal pay for work of equal value | |||
|- | |||
| | |||
| | |||
| | |||
|· Training and skills development | |||
|- | |||
| | |||
| | |||
| | |||
|· Employment and inclusion of persons with disabilities | |||
|- | |||
| | |||
| | |||
| | |||
|· Measures against violence and harassment in the workplace | |||
|- | |||
| | |||
| | |||
| | |||
|· Diversity | |||
|- | |||
| | |||
| | |||
|· Other work-related rights | |||
|· Child labour | |||
|- | |||
| | |||
| | |||
| | |||
|· Forced labour | |||
|- | |||
| | |||
| | |||
| | |||
|· Adequate housing | |||
|- | |||
| | |||
| | |||
| | |||
|· Privacy | |||
|} | |||
In dit deel van de rapportage, dat betrekking heeft op de impact van de organisatie op eigen medewerkers, komen verschillende thema’s naar voren die misschien niet direct met verduurzaming en IT worden geassocieerd, zoals de ontwikkeling van medewerkers, huisvesting, vrijheid om te vergaderen, werk-privébalans, veiligheid en gezondheid. | |||
=== Workers in the value chain (S2) === | |||
{| class="wikitable" | |||
|'''Topical ESRS''' | |||
|'''Topic''' | |||
|'''Sub-topic''' | |||
|'''Sub Subtopic''' | |||
|- | |||
|ESRS S2 | |||
|Workers in the value chain | |||
|· Working conditions | |||
|· Secure employment | |||
|- | |||
| | |||
| | |||
| | |||
|· Working time | |||
|- | |||
| | |||
| | |||
| | |||
|· Adequate wages | |||
|- | |||
| | |||
| | |||
| | |||
|· Social dialogue | |||
|- | |||
| | |||
| | |||
| | |||
|· Freedom of association, including the existence of work councils | |||
|- | |||
| | |||
| | |||
| | |||
|· Collective bargaining | |||
|- | |||
| | |||
| | |||
| | |||
|· Work-life balance | |||
|- | |||
| | |||
| | |||
| | |||
|· Health and safety | |||
|- | |||
| | |||
| | |||
|· Equal treatment and opportunities for all | |||
|· Gender equality and equal pay for work of equal value | |||
|- | |||
| | |||
| | |||
| | |||
|· Training and skills development | |||
|- | |||
| | |||
| | |||
| | |||
|· The employment and inclusion of persons with disabilities | |||
|- | |||
| | |||
| | |||
| | |||
|· Measures against violence and harassment in the workplace | |||
|- | |||
| | |||
| | |||
| | |||
|· Diversity | |||
|- | |||
| | |||
| | |||
|· Other work-related rights | |||
|· Child labour | |||
|- | |||
| | |||
| | |||
| | |||
|· Forced labour | |||
|- | |||
| | |||
| | |||
| | |||
|· Adequate housing | |||
|- | |||
| | |||
| | |||
| | |||
|· Water and sanitation | |||
|- | |||
| | |||
| | |||
| | |||
|· Privacy | |||
|} | |||
=== Affected communities (S3) === | |||
{| class="wikitable" | |||
|'''Topical ESRS''' | |||
|'''Topic''' | |||
|'''Sub-topic''' | |||
|'''Sub Subtopic''' | |||
|- | |||
|ESRS S3 | |||
|Affected communities | |||
|· Communities’ economic, social and cultural rights | |||
|· Adequate housing | |||
|- | |||
| | |||
| | |||
| | |||
|· Adequate food | |||
|- | |||
| | |||
| | |||
| | |||
|· Water and sanitation | |||
|- | |||
| | |||
| | |||
| | |||
|· Land-related impacts | |||
|- | |||
| | |||
| | |||
| | |||
|· Security-related impacts | |||
|- | |||
| | |||
| | |||
|· Communities’ civil and political rights | |||
|· Freedom of expression | |||
|- | |||
| | |||
| | |||
| | |||
|· Freedom of assembly | |||
|- | |||
| | |||
| | |||
| | |||
|· Impacts on human rights defenders | |||
|- | |||
| | |||
| | |||
|· Rights of indigenous peoples | |||
|· Free, prior and informed consent | |||
|- | |||
| | |||
| | |||
| | |||
|· Self-determination | |||
|- | |||
| | |||
| | |||
| | |||
|· Cultural rights | |||
|} | |||
=== Consumers and end-users (S4) === | |||
{| class="wikitable" | |||
|'''Topical ESRS''' | |||
|'''Topic''' | |||
|'''Sub-topic''' | |||
|'''Sub Subtopic''' | |||
|- | |||
|ESRS S4 | |||
|Consumers and end- users | |||
|· Information-related impacts for consumers and/or end-users | |||
|· Privacy | |||
|- | |||
| | |||
| | |||
| | |||
|· Freedom of expression | |||
|- | |||
| | |||
| | |||
| | |||
|· Access to (quality) information | |||
|- | |||
| | |||
| | |||
|· Personal safety of consumers and/or end-users | |||
|· Health and safety | |||
|- | |||
| | |||
| | |||
| | |||
|· Security of a person | |||
|- | |||
| | |||
| | |||
| | |||
|· Protection of children | |||
|- | |||
| | |||
| | |||
|· Social inclusion of consumers and/or end-users | |||
|· Non-discrimination | |||
|- | |||
| | |||
| | |||
| | |||
|· Access to products and services | |||
|- | |||
| | |||
| | |||
| | |||
|· Responsible marketing practices | |||
|} | |||
== Governance (G1) == | |||
Bij Governance gaat het om thema’s als omkoping, de (veiligheid van) de organisatiecultuur, bescherming van klokkenluiders, welzijn van dieren, beïnvloeding van politieke besluitvorming en lobby, betalingsgedrag en relaties met toeleveranciers. | |||
{| class="wikitable" | |||
|'''Topical ESRS''' | |||
|'''Topic''' | |||
|'''Sub-topic''' | |||
|'''Sub Subtopic''' | |||
|- | |||
|ESRS G1 | |||
|Business conduct | |||
|· Corporate culture | |||
| | |||
|- | |||
| | |||
| | |||
|· Protection of whistle-blowers | |||
| | |||
|- | |||
| | |||
| | |||
|· Animal welfare | |||
| | |||
|- | |||
| | |||
| | |||
|· Political engagement and lobbying activities | |||
| | |||
|- | |||
| | |||
| | |||
|· Management of relationships with suppliers including payment practices | |||
| | |||
|- | |||
| | |||
| | |||
|· Corruption and bribery | |||
|· Prevention and detection including training | |||
|- | |||
| | |||
| | |||
| | |||
|· Incidents | |||
|} |
Huidige versie van 31 mrt 2025 12:42
ESRS 1 en 2: een plan voor verduurzaming
Een duurzaamheidsrapportage begint met een plan voor verduurzaming volgens de European Sustainability Reporting Standards (ESRS).
Een belangrijk onderdeel van dat plan is het due diligence onderzoek. Hierbij gaat het om onderzoek naar de impact van de organisatie op milieu en samenleving. De volgende stap is materialiteitsanalyse: Welke onderwerpen zijn het belangrijkst? Daarbij moeten twee perspectieven aan de orde komen, namelijk de impact van de organisatie op milieu en samenleving. En omgekeerd: wat betekent de verduurzaming van de samenleving voor de activiteiten van de organisatie, het businessmodel en de waarde die de organisatie creëert?Samenvattend komt uit deze analyse het plan voor verduurzaming.
Vervolgens komen de risico’s aan de orde die ervoor kunnen zorgen dat verduurzamingsdoelstellingen niet kunnen worden gerealiseerd. De risico’s – en vervolgens de maatregelen op het gebied van techniek (IT), organisatie (bijvoorbeeld de innovatieprocessen) en mensen (vaardigheden, mogelijkheden, motivatie) – worden gerapporteerd. Ook moet de organisatie onderzoek doen naar de wenselijkheid van veranderingen voor belanghebbenden (ethiek).
Tenslotte volgt een planning en prioritering met een verantwoording (afwegingskader) die inzichtelijk maakt hoe de organisatie tot die prioriteiten is gekomen en hoe de organisatie de voortgang bewaakt van die planning.
De onderwerp gerelateerde delen van de ESRS gaan in op de onderwerpen Environment (E), Social (S) en Governance (G)/
Environment (ESRS E1-E5)
De hoofstukken E1-E5 gaan over de impact van de organisatie op het milieu. Onderwerpen zijn impact van de organisatie op klimaatverandering (E1) , vervuiling (E2), water en zee (E3), biodiversiteit en ecosystemen (E4) en circulaire economie (E5).
Climate change (ESRS E1)
Topical ESRS | Topic | Sub-topic | Sub-Sub-Topic |
ESRS E1 | Climate change | · Climate change adaptation | |
· Climate change mitigation | |||
· Energy |
De ESRS E1 omvat meerdere onderdelen, zoals een klimaattransitieplan, een weerbaarheidsanalyse en een rapportage over de broeikasgasemissies. Ook richt ESRS E1 zich op energieverbruik van de organisatie en verschillende carbon-gerelateerde zaken zoals compensatie en intern koolstofprijsbeleid.
IT-oplossingen kunnen de realisatie van klimaatdoelstellingen ondersteunen. Dit kan soms bewust gebeuren, door techniek in te zetten om klimaatgerelateerde uitdagingen op te lossen of om inzicht en stuurinformatie te bieden met betrekking tot klimaatdoelen. Vaak gebeurt dit echter ook onbewust; IT-oplossingen dragen bij aan de realisatie van klimaatdoelen door zich te richten op het bereiken van meer efficiency. Denk bijvoorbeeld aan efficiëntere routeplanning voor een logistiek bedrijf, waardoor (fossiele) brandstof wordt bespaard.
GHG-emissies
Een belangrijke basis voor de ESRS E1-rapportage is de rapportage over de scope 1, scope 2 en scope 3 broeikasgasemissies van het bedrijf.
IT is een component in deze totale GHG-analyse (GHG staat voor Greenhouse Gas Analysis en is een analyse van broeikasgasemissies). Bij IT-intensieve bedrijven zal IT zelfs verantwoordelijk zijn voor een substantieel deel van de totale GHG-footprint. Dat maakt een specifieke analyse interessant: de GHG-footprint van het IT-landschap van het bedrijf.
Er is geen enkele breed geaccepteerde methodiek om tot een IT-footprint te komen. Gebruikmakend van generieke methodieken zoals het GHG Protocol en de Defra-conversiefactoren (emissiefactoren die door het Britse Department for Environment, Food and Rural Affairs (Defra) zijn ontwikkeld), kan het bedrijf de volgende stappen doorlopen:
- Stel de pijlers van de footprint vast (Wat neemt u mee? Wat splitst u uit?);
- Stel de scope vast (from cradle to grave, from cradle to gate en kijk ook naar de gebruiksfase);
- Stel de ketenstappen per pijler vast;
- Bepaal per ketenstap welke data u gebruikt;
- Een voorbeeld is Conclusion BV – Duurzaamheidsverslag 2023 – Footprint van IT (https://wiki.coalitieduurzamedigitalisering.nl/index.php?title=Duurzaamheidsverslag_Conclusion) en het duurzaamheidsverslag van ABN AMRO (https://wiki.coalitieduurzamedigitalisering.nl/index.php?title=Duurzaamheidsverslag_ABN_AMRO)
· IT-oplossingen kunnen het verzamelen van data en het berekenen en het ontsluiten van de resultaten van de algemene GHG-footprint ondersteunen. De meeste ERP-pakketten (zoals SAP, Oracle, AFAS en Microsoft Dynamics 365) hebben hier modules voor. Daarnaast zijn er vele commerciële partijen die het GHG-rapportageproces uit Excel kunnen halen en vereenvoudigen.
Best practices GHG-emissies
- GHG-Protocol: ICT Sector Guidance built on the GHG Protocol Product Life Cycle Accounting and Reporting Standard https://ghgprotocol.org/sites/default/files/ghgp/GHGP-ICTSG%20-%20ALL%20Chapters.pdf (2017).
- Defra-conversiefactoren: https://www.gov.uk/government/publications/greenhouse-gas-reporting-conversion-factors-2023 (2023).
- ITU L.1410: Methodology for environmental life cycle assessments of information and communication technology goods, networks and services https://www.itu.int/rec/T-REC-L.1410-201412-I/en (2014).
- ISO/IEC 21031:2024 Information technology — Software Carbon Intensity (SCI) specification https://www.iso.org/standard/86612.html (2024).
- Blue Angel - The German Ecolabel, Data Centers DE-UZ 228 https://produktinfo.blauer-engel.de/uploads/criteriafile/en/DE-UZ%20228-202301-en-criteria-V1.pdf (2023).
Energieverbruik en energiemix
ESRS E1 kijkt naast de broeikasgasemissies ook naar het energiegebruik en de energiemix van bedrijven en de sectoren waarbinnen het bedrijf actief is.
Het in kaart brengen en systematisch verminderen van het energieverbruik van clouddiensten, IT-hardware en software is een complex proces. Betere data kunnen worden verkregen met behulp van monitoring. Er zijn veel verschillende IT-oplossingen beschikbaar die de energieprestaties van IT kunnen monitoren, en zelfs reguleren. In de dynamische SIIA-omgeving treft u een aantal oplossingen, die ook verder worden uitgediept.
Pollution (ESRS E2)
ePollution en het productpaspoort (ESPR – Ecodesign for Sustainable Products Regulation)
Topical ESRS | Topic | Sub-topic | Sub-sub-topic |
ESRS E2 | Pollution | · Pollution of air | |
· Pollution of water | |||
· Pollution of soil | |||
· Pollution of living organisms and food resources | |||
· Substances of concern | |||
· Substances of very high concern | |||
· Microplastics |
Op het gebied van pollution (vervuiling) en IT zijn er nog veel wensen over de duurzaamheid van data, maar ook over de kwaliteit en betrouwbaarheid van duurzaamheidsdata van leveranciers.
Op websites van fabrikanten zijn vaak al beperkte gegevens aanwezig. Met de komst van de ESPR (Ecodesign for Sustainable Products Regulation), die in 2024 van kracht is geworden, zal steeds meer informatie beschikbaar komen over de duurzaamheid van de productieketens en de afvalketens. Dit is een proces dat jaren in beslag zal nemen, aangezien per productcategorie afspraken zullen worden gemaakt.
ICT-apparatuur is een van de eerste productgroepen waarvoor dergelijke afspraken worden gemaakt. Zie: https://commission.europa.eu/energy-climate-change-environment/standards-tools-and-labels/products-labelling-rules-and-requirements/ecodesign-sustainable-products-regulation_en.
Internationaal is er al lang gewerkt aan het productpaspoort, dat informatie over de keten verzamelt en ter beschikking stelt. Over het paspoort en de ESPR is meer te vinden op: https://www.gs1.nl/themas/duurzaamheid/digital-product-passport/. Vervuiling door de winning van grondstoffen, het koelen van datacentra en de impact van vervuiling door elektronisch afval zijn onderwerpen die hier ter sprake komen. De ESPR zal een flinke impuls geven aan de informatie over deze thema’s.
Water and marine resources (ESRS E3)
Topical ESRS | Topic | Sub-topic | Sub Subtopic |
ESRS E3 | Water and marine resources | · Water | Water consumption |
· Marine resources | Water withdrawals | ||
Water discharges | |||
Water discharges in the oceans | |||
Extraction and use of marine resources |
Actuele thema’s bij water- en marine-hulpbronnen gerelateerd aan IT zijn: waterverbruik voor de koeling van datacenters en inzicht vergaren in de hoeveelheid water die nodig is voor een bepaalde applicatie. Ook is het van belang te weten wat de impact op de directe omgeving is van wateronttrekking en lozing van warm water van datacenters. Ook de inzet van IT om kansen te benutten en duurzaamheidsdoelen te realiseren moet hierbij nader worden onderzocht.
Biodiversity and ecosystems (ESRS E4)
Topical ESRS | Topic | Sub-topic | Sub Subtopic |
ESRS E4 | Biodiversity and ecosystems | · Direct impact drivers of biodiversity loss | Climate Change |
Land-use change, fresh water-use change and sea-use change | |||
Direct exploitation | |||
Invasive alien species | |||
Pollution | |||
Others | |||
· Impacts on the state of species | Examples: | ||
Species population size | |||
Species global extinction risk | |||
· Impacts on the extent and condition of ecosystems | Examples: | ||
Land degradation | |||
Desertification | |||
Soil sealing | |||
· Impacts and dependencies on ecosystem services |
Thema’s die bij biodiversiteit en ecosystemen spelen:
- De impact van de digitale sector op biodiversiteitsverlies (zie het recente rapport van ABN AMRO “Hoe sneakers, bankstellen en mobiele telefoons de biodiversiteit schaden”: https://www.abnamro.nl/nl/zakelijk/insights/sectoren-en-trends/retail/sneakers-bankstellen-en-mobieltjes-schaden-biodiversiteit.html). Over de cruciale rol van data en IT-oplossingen ten behoeve van het beschermen van ecosystemen en het terugdringen van biodiversiteitsverlies.
Circular economy (ESRS E5)
Topical ESRS | Topic | Sub-topic | Sub-sub-topic |
ESRS E5 | Circular economy | · Resources inflows, including resource use | |
· Resource outflows related to products and services | |||
· Waste |
In de digitale wereld hebben het transport en elektronisch afval (e-waste) van IT-hardware de grootste impact op het milieu. Met het gestructureerd verlengen van de levensduur van hardware maken organisaties dus een belangrijk verschil. Dat begint met beleid gericht op het verlengen van de standaard inzetduur van apparatuur. Maar ook het opnieuw inzetten van teruggekomen maar nog niet afgeschreven apparatuur, reparatie van apparatuur en de manier waarop u uiteindelijk afgeschreven apparatuur afvoert, zijn van invloed.
Bij een duurzaam beleid voor IT-hardware hoort ook een duurzaam inkoopbeleid. Denk hierbij aan modulaire hardware, wat de levensduur en inzetbaarheid van hardware verlengt. Daarnaast helpt het als de relevante energieprestaties zoveel mogelijk op afstand schaalbaar zijn.
Social (S1-S4)
In deze vier delen van de European Sustainability Reporting Standards (ESRS) komen de impact van de organisatie op sociale aspecten aan de orde. Er zijn vier ‘S’- delen: de eigen werknemers, werknemers in toeleveringsketens, de gemeenschappen rond de toeleveringsketens en de afnemers.
Belangrijke onderwerpen hierbij zijn: inclusie, opleiding en training, privacy, werving en selectie, vrijheid van meningsuiting, het recht om zich te verenigen en te onderhandelen, werkomstandigheden, beloning, werk- en privébalans, gezondheid en veiligheid.
Bij de afnemers en consumenten komen bovendien zaken aan de orde als toegang tot diensten, vrijheid van meningsuiting, privacy en bescherming van grondrechten, veiligheid en gezondheid van de afnemer en de handelspraktijken (kwaliteit, claims, verwachtingen en garantie).
De ESRS vraagt organisaties om te rapporteren over deze aspecten, als ze van belang zijn vanuit het perspectief van de impact van de organisatie op mensen en gemeenschappen. Daarnaast kunnen eisen over sociale aspecten risico’s opleveren voor de organisatie.
De SIIA-Wiki op de NCDD-website: https://wiki.coalitieduurzamedigitalisering.nl/index.php?title=CSRD_-_Social
Own workforce (S1)
Topical ESRS | Topic | Sub-topic | Sub Subtopic |
ESRS S1 | Own workforce | · Working conditions | · Secure employment |
· Working time | |||
· Adequate wages | |||
· Social dialogue | |||
· Freedom of association, the existence of works councils and the information, consultation and participation rights of workers | |||
· Collective bargaining, including rate of workers covered by collective agreements | |||
· Work-life balance | |||
· Health and safety | |||
· Equal treatment and opportunities for all | · Gender equality and equal pay for work of equal value | ||
· Training and skills development | |||
· Employment and inclusion of persons with disabilities | |||
· Measures against violence and harassment in the workplace | |||
· Diversity | |||
· Other work-related rights | · Child labour | ||
· Forced labour | |||
· Adequate housing | |||
· Privacy |
In dit deel van de rapportage, dat betrekking heeft op de impact van de organisatie op eigen medewerkers, komen verschillende thema’s naar voren die misschien niet direct met verduurzaming en IT worden geassocieerd, zoals de ontwikkeling van medewerkers, huisvesting, vrijheid om te vergaderen, werk-privébalans, veiligheid en gezondheid.
Workers in the value chain (S2)
Topical ESRS | Topic | Sub-topic | Sub Subtopic |
ESRS S2 | Workers in the value chain | · Working conditions | · Secure employment |
· Working time | |||
· Adequate wages | |||
· Social dialogue | |||
· Freedom of association, including the existence of work councils | |||
· Collective bargaining | |||
· Work-life balance | |||
· Health and safety | |||
· Equal treatment and opportunities for all | · Gender equality and equal pay for work of equal value | ||
· Training and skills development | |||
· The employment and inclusion of persons with disabilities | |||
· Measures against violence and harassment in the workplace | |||
· Diversity | |||
· Other work-related rights | · Child labour | ||
· Forced labour | |||
· Adequate housing | |||
· Water and sanitation | |||
· Privacy |
Affected communities (S3)
Topical ESRS | Topic | Sub-topic | Sub Subtopic |
ESRS S3 | Affected communities | · Communities’ economic, social and cultural rights | · Adequate housing |
· Adequate food | |||
· Water and sanitation | |||
· Land-related impacts | |||
· Security-related impacts | |||
· Communities’ civil and political rights | · Freedom of expression | ||
· Freedom of assembly | |||
· Impacts on human rights defenders | |||
· Rights of indigenous peoples | · Free, prior and informed consent | ||
· Self-determination | |||
· Cultural rights |
Consumers and end-users (S4)
Topical ESRS | Topic | Sub-topic | Sub Subtopic |
ESRS S4 | Consumers and end- users | · Information-related impacts for consumers and/or end-users | · Privacy |
· Freedom of expression | |||
· Access to (quality) information | |||
· Personal safety of consumers and/or end-users | · Health and safety | ||
· Security of a person | |||
· Protection of children | |||
· Social inclusion of consumers and/or end-users | · Non-discrimination | ||
· Access to products and services | |||
· Responsible marketing practices |
Governance (G1)
Bij Governance gaat het om thema’s als omkoping, de (veiligheid van) de organisatiecultuur, bescherming van klokkenluiders, welzijn van dieren, beïnvloeding van politieke besluitvorming en lobby, betalingsgedrag en relaties met toeleveranciers.
Topical ESRS | Topic | Sub-topic | Sub Subtopic |
ESRS G1 | Business conduct | · Corporate culture | |
· Protection of whistle-blowers | |||
· Animal welfare | |||
· Political engagement and lobbying activities | |||
· Management of relationships with suppliers including payment practices | |||
· Corruption and bribery | · Prevention and detection including training | ||
· Incidents |