Hoofdpagina
Het Sustainable IT Impact Assessment (SIIA)
Welkom op de wiki van het Sustainable IT Impact Assessment (SIIA) van de Nederlandse Coalititie Duurzame Digitalisering (NCDD).
In de Nationale Coalitie Duurzame Digitalisering (NCDD) werken partijen samen om de belangrijkste knelpunten rondom duurzame digitalisering weg te nemen. Het is een publiek- private samenwerking tussen overheid, bedrijfsleven, onderwijs- en onderzoeksinstellingen en maatschappelijke organisatie.
Het SIIA is geschreven door de SIIA werkgroep, bestaande uit leden van de NCDD
Het SIIA biedt inspiratie voor alle organisaties in Nederland die aan de slag willen met duurzame digitalisering. Het biedt structuur voor het planmatig oppakken van die ambitie, maar geeft ook handvatten voor personen of organisaties die op een specifiek onderdeel willen beginnen. Het is daarmee een handreiking voor medewerkers, leidinggevenden en bestuurders die verantwoordelijkheden of taken hebben op het gebied van duurzaamheid en IT.
Het SIIA is hét startpunt voor het verduurzamen van IT en het inzetten van IT voor een duurzame organisatie.
HOOFDSTUKKEN van de WIKI
De SIIA aanpak
Het SIIA gaat uit van een brede benadering van duurzaamheid: een gezonde, bloeiende organisatie (Governance) dat een gezond Milieu (Environment) bevordert en bijdraagt aan een gezonde samenleving (Society). Zie Wat is duurzaamheid over de brede benadering van duurzaamheid, die ook door Europese en Nederlandse duurzamheidswetgeving wordt gehanteerd en internationale best practices volgt.
Duurzame IT helpt een organisatie om duurzaam en gezond te blijven in een verduurzamende samenleving (duurzaam met IT) en de IT die daarvoor wordt ingezet is zelf ook duurzaam (duurzaamheid van IT): bij het gebruik van grondstoffen, van energie en de maatschappelijke en milieu impact van productie, logistiek en e-waste.
Usecases:
De SIIA aanpak is gebaseerd op drie usecases (ingebracht door werkgroepleden):
- Usecase WiGo4IT: een coöperatieve IT-organisatie die betrouwbaar en betaalbaar diensten uitkeringen uitkeert voor gemeenten én verduurzaamt (WiGo4IT)
- Usecase Conclusion: IT voor duurzaam energiemanagement op NS Stations (Conclusion)
- Usecase ABN AMRO: Verduurzamen van werkprocessen en de IT bij de ABN-AMRO (ABN AMRO)
Verduurzaam het businessmodel van de organisatie
- The triple layered business model canvas: a tool to design more sustainable business models (TNO)
- De Sustainable Development Goals van de Verenigde Naties
IT-Beheer: randvoorwaarden voor betrouwbare, wendbare, robuuste, veilige en duurzame IT.
Dit gaat over de analyse hoe de IT zo in te richten dat deze betrouwbaar, voldoende wendbaar, robuust, veilig én duurzaam is.
Uit de usecases in het SIIA blijkt dat de perspectieven van IT management en verduurzaming elkaar vaak versterken. De snelheid van de transitie kan gehinderd worden, bijvoorbeeld omdat het IT landschap nog niet in staat is de verandering te ondersteunen. Of dat andere eisen zoals veiligheid of continuïteit beperkingen opleggen. n
In het SIIA komen de volgende onderwerpen rond beheer van IT aan de orde:
- eisen om de betrouwbaarheid van de IT te versterken,
- eisen om de wendbaarheid en flexibiliteit van de IT te vergroten.
- eisen om resilience te versterken: ongewenste afhankelijkheden voorkomen, maatregelen om impact van incidenten te voorkomen, uitwijkmogelijkheden.
- eisen vanuit toeleveringsketens en toeveranciers: afhankelijkheid van toeleveranciers leidt tot kwetsbaarheden, die gemitigeerd moeten worden. Er zijn vaak allerlei contractuele afspraken over prestaties en kosten, die beperkingen opleggen aan wat mogelijk is.
- eisen vanuit informatieveiligheid en cybersecurity, vraagstukken rond privacy,
- wettelijk eisen: soms sectoraal (denk aan de financiële diensten (DORA), Cybersecurity Act (EUCS), Data act (interoperabiliteit van data).
De frameworks, standaarden, onderzoeken en audits om over deze onderwerpen rond IT-beheer verantwoording af te leggen - in lijn met de requirements van de GRI/ESRS standaarden - worden beschreven in: International Digital Reporting Standard.
Verduurzaam met hulp van IT
Best practices om de duurzaamheid van (bestaande en nieuwe) organisatieprocessen te analyseren en te verduurzamen en hoe IT daaraan kan bijdragen:
- Een oudere publicatie, die de inspiratie vormde voor veel andere initiatieven: Sustainable IT Playbook, Sundberg 2002.
- Sustainable TWO Model van SIIA werkgroeplid Conclusion: Conclusion Two-model
- Twin Transition Playbook van PA Consulting Twin Transition Playbook
- A strategic Framework for overcoming barriers to accelerate green and digital transitions van SIIA werkgroeplid Lisette van Rijn (2023).
- Net Carbon Impact Assessment Methodology for ICT Solutions - European Green Digital Coalition.
Verduurzaam de IT
Best practices om de IT zelf te verduurzamen: minder apparatuur, minder en groene energie, duurzamer en langer gebruik, mogelijkheden van virtualisatie en cloud, beperken van e-waste:
- S3-model: Afwegingskader IT management - Sustainability, Security, Sovereignty
- Inkoop en aanbesteding van Hardware
- Groene Software
- Carbon aware computing
- Duurzaam datamanagement
- Cloud en duurzaamheid
- Emissies meten
- Circulariteit meten
- Dimensionering van de IT
Innovatieprocessen en cultuurverandering
Verduurzamen in een organisatie begint vaak bij een kleine gedreven groep, die de handschoen oppakt en begint met het verduurzamen van de eerste keuzes en processen in de organisatie. Als dit een olievlek wordt en zich uitbreidt, als duurzaamheid gaandeweg gedragen wordt door verantwoordelijken en collega's, komen vraagstukken aan de orde als: hoe organiseren we alles wat er moet gebeuren om te verduurzamen (zie de Duurzaamheidsradar), wat is nodig om in het dagelijks werk duurzame keuzes te maken (zie Gedrag en cultuur). Hoe kan een organisatie zo worden ingericht dat verduurzaming onderdeel wordt van de strategie, tactiek en het handelen van de organisatie (zie Innovatie en cultuur en Aligned autonomy). En tenslotte: onderzoek naar de impact en de wenselijkhed van veranderingen voor medewerkers, klanten, zakenpartners, partijen in de toeleveringsketen (Zie:Aanpak begeleidingsethiek).
- SIIA Duurzaamheidsradar
- GreenOps
- Innovatie en cultuur
- Aligned Autonomy
- Gedrag en cultuur
- Aanpak Begeleidingsethiek
Meten en rapportage
Kernboodschap van het SIIA, en de Europese regelgeving rond duurzaamheid is, dat verduurzaming geen kwestie is van wel of niet duurzaam zijn. Duurzaamheid is onderdeel van een afweging van de belangen van milieu, samenleving en de eigen organisatie.
De analyse van de impact op milieu en samenleving van de organisatie activiteiten, en omgekeerd de impact van de veranderingen in milieu, samenleving en het economisch landschap, vergt aanpassing van de organisatie doelstellingen ("denk"). Om die doelstellingen te bereiken is een strategie en tactiek nodig ("organiseer" en "doe") en steeds de voortgang bewaken en daarover verantwoording af te leggen ("meet").
Deze wikipagina's gaan over organisaties op hun pad naar duurzaamheid: voorbeelden hoe ze van analyse, naar strategie en beleid gaan en verantwoording afleggen. .
Rapportages
Meet
Verdieping wet- en regelgeving duurzaamheid
Het SIIA bestaat uit:
SIIA Gids
[20 juni 2025 versie 1.0]
Een handreiking om IT te verduurzamen en in te zetten voor een duurzame organisatie. Bedoeld als inspiratie en hulpmiddel voor alle organisaties in Nederland die aan de slag willen met duurzame digitalisering.
SIIA Radar
[20 juni 2025 versie 1.0]
Interactieve tool met een visueel overzicht van de activiteiten die plaatsvinden, uitgeprobeerd, onderzocht, of gestopt moeten worden om te verduurzamen. Er worden vier soorten activiteiten onderscheiden: gericht op het verduurzamen van de organisatie, de IT zelf, het verduurzamen van de processen met hulp van de IT en verduurzamen op de werkplek (naar de SIIA-Radar)
SIIA Wiki
[20 juni 2025 versie 1.0]
Een wiki met achtergrondinformatie en best practices om de SIIA-analyses uit te voeren. Op de wiki kunnen coalitiedeelnemers zelf relevante informatie toevoegen.
SIIA Chatbot
[29 september 2025 versie 1.0]]
Hoe je een Large Language Model (ChatGPT, GoogleLM, Llama, Claude, Mistral, Granite) kunt gebruiken om op basis van de SIIA en met hulp van de verschillende raamwerken en producten van de NCDD-werkgroepen een verduurzamingsplan op te stellen, te plannen (met hulp van de radar), uit te voeren en te monitoren.
