Emissies

Handreiking voor het meten van CO₂-emissies

Deze handreiking biedt een stapsgewijze methode voor het meten, berekenen en rapporteren van CO₂-emissies in overeenstemming met relevante EU-verordeningen en richtlijnen.

1. Inleiding

Het terugdringen van broeikasgasemissies is een speerpunt van het EU-klimaatbeleid. Om consistente en transparante emissierapportages te waarborgen, zijn methoden nodig die aansluiten bij:

• Verordening (EU) 2018/1999 (Governance Regulation)<ref name="EU-2018-1999">Verordening (EU) 2018/1999 van het Europees Parlement en de Raad betreffende de Governance van de Unie inzake de energie-unie en klimaatactie.</ref>
• Verordening (EU) 2018/842 (Effort Sharing Regulation)<ref>https://eur-lex.europa.eu/eli/reg/2018/842</ref>
• Verordening (EU) 2015/757 (EU ETS Monitoring, Reporting and Verification)<ref name="EU-2015-757">https://eur-lex.europa.eu/eli/reg/2015/757</ref>

2. Doel en reikwijdte

Deze handreiking is bedoeld voor:

1. Industriebedrijven binnen het EU ETS
2. Overheden en consultants die nationale of sectorale GHG-inventarissen opstellen
3. Organisaties die vrijwillig CO₂-footprints (bijv. ISO 14064) rapporteren

3. Definities

• Activity data (AD): Hoeveelheid brandstof, energie of grondstofgebruik.
• Emissiefactor (EF): CO₂-uitstoot per eenheid AD (bijv. kg CO₂ per liter brandstof).
• Directe emissies (Scope 1): Emissies voortkomend uit bronnen die eigendom zijn van of gecontroleerd worden door de organisatie.
• Indirecte emissies (Scope 2): Emissies gekoppeld aan ingekochte elektriciteit, warmte of stoom.

4. Methodologie

4.1 Bepalen van scope en bronnen

1. Identificeer alle relevante emissies naar scope (1, 2 en optioneel 3).
2. Breng installaties, apparatuur en processen in kaart.

4.2 Verzamelen van activity data

• Brandstofverbruik: facturen, meterstanden, tankbonnen.
• Elektriciteitsverbruik: netbeheerdergegevens, eigen meters.
• Overige grondstofstromen: chemische grondstoffen, koelmiddelen.

Tips:

• Gebruik per rapportagejaar alleen gevalideerde gegevens.<ref>EEA Guidance (2019), “Monitoring of greenhouse gas emissions”</ref>
• Hanteer uniforme eenheden (MJ, GJ, kWh, ton).

4.3 Selecteren van emissiefactoren

1. Nationale emissiefactoren (IPCC Tier 1) 2. Sectorale/regionale EF’s (EEA, Eurostat) 3. Specifieke EF’s indien beschikbaar (fabrieksmetingen)

Voorbeeldbron:

• EEA Emission Factor Database<ref>https://www.eea.europa.eu/data-and-maps/data/emep-eea-emission-factor-file</ref>
• IPCC 2006 Guidelines for National Greenhouse Gas Inventories<ref>https://www.ipcc-nggip.iges.or.jp/</ref>

4.4 Berekenen van CO₂-emissies

Formule:

1. CO₂ = ∑ (AD_i × EF_i)

Waarbij:

• AD_i = activity data voor proces i
• EF_i = emissiefactor voor proces i

Voorbeeld:

1. Brandstof A: 100 000 l × 2,68 kg CO₂/l = 268 000 kg CO₂

4.5 Rapportage en verificatie

• Gebruik de EU ETS-sjablonen (msr_template.xlsx)<ref name="EU-2015-757"/>
• Documenteer aannames en onzekerheden.
• Laat de berekeningen controleren door een onafhankelijke verifier volgens Verordening (EU) 2015/757.

5. Kwaliteitsborging

• Toets de volledigheid: sluit alle relevante bronnen in.
• Controleer consistentie: vergelijk jaargang-over-jaargang.
• Voer steekproeven uit op rekenmodellen en brondata.

6. Implementatiestappen

1. Oprichten van een coördinatieteam CO₂-rapportage
2. Inrichten van datamanagementsysteem (bijv. Excel, gespecialiseerde software)
3. Trainen van medewerkers in dataverzameling en rapportage
4. Interne audit voorafgaand aan externe verificatie
5. Indienen rapportage bij nationale autoriteiten (via NECD-portaal)

Zie: https://ec.europa.eu/clima/policies/strategies/progress/reporting_en

8. Referenties

https://ec.europa.eu/clima/policies/strategies/progress/reporting en

9. Externe links

• EU Klimaatactie – Monitoring Mechanism Regulation: https://ec.europa.eu/clima/policies/strategies/progress/monitoring_en
• European Environment Agency (EEA): https://www.eea.europa.eu
• IPCC Guidelines: https://www.ipcc-nggip.iges.or.jp